Experimenteel jeugdwerk
Als schepen voor Jeugd wilde ik er zijn voor álle jongeren, ook voor degenen die zich niet herkennen in het klassieke jeugdwerk of om verschillende redenen uit de boot vallen. Tijdens mijn tijd als schepen van Jeugd in Antwerpen zag ik hoe traditionele werkvormen niet altijd aansloten bij de leefwereld van alle jongeren. Sommige jongeren hebben andere noden, interesses, of simpelweg minder toegang tot bestaande structuren. ​In plaats van hen te verliezen, kozen we ervoor hen actief op te zoeken. Via experimenteel jeugdwerk gaven we ruimte aan nieuwe ideeën, werkvormen en organisaties die vertrokken vanuit de realiteit van de jongeren zelf. Geen standaardoplossingen, maar maatwerk. Geen afwachtende houding, maar actief investeren in participatie, eigenaarschap en vertrouwen. Tegelijk werden de gevestigde spelers uitgedaagd om hun werking te optimaliseren en beter in te spelen op de diverse behoeften van jongeren.
De uitdaging: jongeren bereiken die buiten het klassieke jeugdwerk vallen
In een diverse stad als Antwerpen is de leefwereld van jongeren breed en complex. Toch is het traditionele jeugdwerklandschap vaak gebouwd op één bepaald model: vaste verenigingen, wekelijkse activiteiten, vrijwilligerswerking, lidgeld. Voor veel jongeren werkt dat uitstekend — maar voor anderen is de drempel te hoog, het kader te strak of het gevoel van herkenning te klein.
Het gevolg? Tal van jongeren, vaak uit kwetsbare of minder zichtbare groepen, worden niet bereikt. Ze blijven letterlijk en figuurlijk ‘buiten beeld’. En net zij hebben vaak het meest nood aan een plek waar ze gezien worden, waar ze zich veilig voelen, en waar ze mee vorm kunnen geven aan hun eigen traject.
Het idee: experimentele werkingen mogelijk maken en ondersteunen
Om écht inclusief jeugdbeleid te voeren, moesten we ons beleid mee laten evolueren. Daarom lanceerden we het concept van het experimenteel jeugdwerk: een flexibele subsidieregeling en begeleidingskader dat het toelaat om alternatieve jeugdwerkingen mogelijk te maken, ook al passen ze (nog) niet in het klassieke jeugdwerkkader.
We gaven ruimte aan vernieuwende werkvormen — laagdrempelig, mobiel, tijdelijk of doelgroepgericht — en investeerden in organisaties die vertrekken vanuit de leefwereld van jongeren. Niet het model stond centraal, maar de impact op jongeren. En vooral: we wilden jongeren actief betrekken bij het vormgeven van deze initiatieven.
De aanpak: investeren in vertrouwen, flexibiliteit en eigenaarschap
In samenwerking met jeugdwerkpartners, stadsdiensten en experten ontwikkelden we een duidelijk en ondersteunend kader voor experimenteel jeugdwerk. We voorzagen flexibele subsidies, ruimte voor co-creatie en procesbegeleiding, en een open houding ten aanzien van nieuwe methodieken.
​
Het resultaat? Nieuwe jeugdwerkingen in buurten waar weinig aanbod was. Initiatieven van en met jongeren die anders onder de radar bleven. Creatieve vormen van ontmoeting, talentontwikkeling, zingeving en engagement. Jongeren voelden zich gezien, gehoord en serieus genomen.
​
Het experimenteel jeugdwerk was nooit bedoeld als vervanging van het klassieke jeugdwerk — maar als een aanvulling die het jeugdwerklandschap rijker, eerlijker en inclusiever maakt.