Justitie
Als voormalig politiecommissaris weet ik wat er speelt in onze wijken, in de rechtszalen én in de gevangenissen. Te vaak geloven we nog dat harder straffen automatisch leidt tot meer veiligheid. Maar de waarheid is anders: mensen komen vaak slechter uit de gevangenis dan ze erin gegaan zijn. Zonder begeleiding, zonder toekomst en met een grotere kans op recidive. Justitie moet meer zijn dan een systeem van vergelding. Ze moet perspectief bieden, rechtvaardigheid garanderen en actief bijdragen aan veiligheid op lange termijn.
Het gevangeniswezen verdient échte investeringen
Onze gevangenissen barsten uit hun voegen. De infrastructuur is verouderd, het personeel is onderbemand, en de druk op de mensen die er werken is onhoudbaar. Cipiers, administratief personeel en sociale diensten doen hun werk in omstandigheden die zowel onveilig als onrechtvaardig zijn. Dat kunnen we niet blijven accepteren. Als we echt geloven in de rol van justitie, dan moeten we ook durven investeren in de mensen die ze dagelijks draaiende houden. Dat betekent betere werkomstandigheden, meer ondersteuning en een duidelijke visie op wat detentie hoort te zijn: geen straf zonder uitzicht, maar een kans op herstel en re-integratie.
Gevangenisstraf als ultimum remedium
Gevangenisstraf moet het laatste redmiddel zijn, niet de standaardreactie op elk misdrijf. Zeker bij jongeren of bij lichtere feiten is opsluiting vaak schadelijker dan corrigerend. Mensen verliezen hun werk, hun woning, hun sociaal netwerk. En vaak komen ze in contact met zwaardere criminaliteit. In plaats van hen vooruit te helpen, duwen we hen verder weg van de samenleving. Het is veel verstandiger – én effectiever – om te kiezen voor alternatieve straffen zoals werkstraffen, elektronisch toezicht of verplichte begeleidingstrajecten. Die zorgen ervoor dat iemand verantwoordelijkheid neemt voor zijn daden, maar tegelijk blijft bouwen aan een toekomst.
Strenger straffen lost niets op
De roep om strengere straffen klinkt bij elk incident luider. Maar als we écht eerlijk durven zijn, weten we dat deze aanpak niet werkt. Recidivecijfers blijven hoog, gevangenissen zijn overbevolkt, en slachtoffers voelen zich zelden beter gehoord of geholpen. Wie pleit voor strengere en langere straffen, kiest voor een politiek van korte termijn. Wat we nodig hebben, is beleid dat inzet op wat wérkt: begeleiding, herstel en re-integratie. Dat vraagt moed en visie, maar het levert wel op: minder herval, meer veiligheid, en een samenleving die haar verantwoordelijkheid opneemt.
Begeleiding vanaf dag één
Een straf moet niet alleen focussen op vergelding, ze moet ook iets in beweging zetten. Daarom pleit ik voor een justitiebeleid dat al vanaf de eerste dag van een straf inzet op begeleiding. Wie in detentie zit, moet kunnen werken aan zichzelf: via therapie, opleidingen, psychosociale ondersteuning of trajecten richting werk. Zo maken we de kans op een nieuwe start na vrijlating écht mogelijk. Zonder die begeleiding komen mensen terug op straat met meer problemen dan toen ze vertrokken. Dat is niet alleen onrechtvaardig tegenover hen, maar ook onveilig voor iedereen.
Een menselijk en verstandig justitiebeleid
Justitie is niet zwart-wit. Het gaat niet alleen over schuld en sanctie, maar ook over herstel, verantwoordelijkheid en kansen. Ik geloof in een samenleving waarin elke mens meetelt – ook wie fouten maakt. Wie zijn straf uitzit, verdient de kans om opnieuw op te bouwen. Dat is geen naïviteit, dat is de enige manier om herval écht te voorkomen en veiligheid duurzaam te garanderen.
Daar blijf ik me elke dag voor inzetten. Voor een justitiebeleid dat menselijkheid koppelt aan resultaat, en waar veiligheid begint bij zorg voor mensen.